Από τις αιματοχυσίες και την εξέγερση που σημάδεψαν το Στόουνγολ το 1969 στη Νέα Υόρκη, κάθε Ιούνιο τιμούμε και γιορτάζουμε διεθνώς τον μήνα υπερηφάνειας (pride month), με σκοπό να διατηρηθεί ζωντανή η κοινωνική μνήμη ως μια καίρια και κρίσιμη υπενθύμιση των ιστορικών και κοινωνικών αγώνων για την υπεράσπιση και προώθηση της ορατότητας, της ισότητας, της ισονομίας και της κοινωνικής αναγνώρισης και αποδοχής όλων των μελών της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.

Είναι ένας μήνας ανάδειξης της σημασίας του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που δεν μπορούν να ορίζονται ή να περιορίζονται σε αυτά με βάση το φύλο ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό του ατόμου, ούτε στη θεσμική διεκδίκησή τους. Εξάλλου, παρά τους νόμους που άρχισαν σταδιακά να υιοθετούνται για τη αναγνώριση της ταυτότητας φύλου (Ν.4491/2017), την ισότητα (Ν.4604/2019), την απαγόρευση των ιατρικά μη αναγκαίων χειρουργικών επεμβάσεων σε ίντερσεξ παιδιά (Ν.4958/2022), και τον πιο πρόσφατο για την αναγνώριση της ισότητας στον γάμο και στην τεκνοθεσία για ομόφυλα ζευγάρια (Ν.4089/2024), η άρση των αδικιών που έχουν υποστεί ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα και συλλογικότητες βρίσκεται διαρκώς σε εκκρεμότητα. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της εκκρεμότητας της απόδοσης δικαιοσύνης στην περίπτωση της δολοφονίας του Ζακ Κωστόπουλου- Zackie Oh, και σε άλλες όπως η πρόσφατη επίθεση σε ομόφυλο ζευγάρι σε δημόσιο χώρο στη Θεσσαλονίκη. Άρα, πρόκειται ταυτόχρονα και για ένα μήνα που μας θυμίζει την κρίσιμη σημασία της διεκδίκησης «του δικαιώματος στα δικαιώματα», όπως χαρακτηριστικά το ανέφερε η Χάνα Άρεντ, για να καταγγείλει το τέλος των δικαιωμάτων όταν μετά την υπογραφή της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (1948) φάνηκε ότι στην πράξη εξαιρέθηκαν από αυτή την οικουμενικότητα αυτοί/ες/α που τα είχαν περισσότερο ανάγκη, όπως οι (ΛΟΑΤΚΙ+) πρόσφυγες/ισσες/α.

Εξού και σήμερα, στους απόηχους της Άρεντ, το ενισχυμένο συναίσθημα της υπερηφάνειας που είναι αναγκαίο για τη συνέχιση των προσωπικών και συλλογικών αγώνων για απόδοση δικαιωμάτων, δεν μπορεί να αφορά έναν «λευκό» ομοεθνικισμό, ούτε και να συνδέει την ορατότητα με την εμπορική της εκμετάλλευση, αλλά με την αγωνία και τον αγώνα για απόδοση κοινωνικής δικαιοσύνης και δικαίωσης για όλα τα άτομα και τις ομάδες που στερούνται αυτών των «προνομίων» και που οι πολλαπλές ευαλωτότητές τους διασταυρώνονται στις εμπειρίες έμφυλων, ταξικών, θρησκευτικών, εθνοτικών, ικανοκεντρικών κ.α. διακρίσεων και καθημερινών αποκλεισμών.

Σήμερα, ο μήνας υπερηφάνειας μας καλεί εκ νέου να προβληματιστούμε πάνω σε όλα αυτά, σηματοδοτώντας για άλλη μια φορά, υπό την παρούσα κρίσιμη συγκυρία της ανόδου της ακροδεξιάς στην Ελλάδα και την Ευρώπη και της διεξαγωγής πολέμων και γενοκτονιών, την κρίσιμη σημασία του πολιτικού αναστοχασμού, του ηθικού απολογισμού και της ουσιαστικής δημοκρατικής αναμέτρησης με την επαναλαμβανόμενη και καθημερινή βία που συνεχίζει να ασκείται απέναντι σε μειονοτικές κοινωνικές ομάδες, ειδικά μέσα από την εδραίωση σεξιστικών, ρατσιστικών, ομοφοβικών και τρανσφοβικών ιδεολογιών, λόγων και αναπαραστάσεων.

Η ΕΙΦΚΔ του Παντείου Πανεπιστημίου στέκεται στο πλευρό όλων αυτών των ομάδων και με το έργο της θα επιδιώξει να συνδράμει και να ενισχύσει τις προσπάθειες του δημόσιου ελληνικού πανεπιστημίου να αντιστέκεται στην καταπάτηση των δικαιωμάτων των ομάδων αυτών μέσα από την θεσμική προστασία τους αλλά και μέσα από την ενίσχυση παιδαγωγικών προγραμμάτων, όπως και μέσω της ενίσχυσης και διάδοσης των εργαλείων που μας προσφέρουν οι σπουδές φύλου και σεξουαλικότητας, και η κουίρ θεωρία, αλλά και εν γένει η κριτική θεωρία, σκέψη και δράση για την διασφάλιση μιας υπερήφανα δημοκρατικής πολιτικής κοινότητας, εντός και εκτός του πανεπιστημίου.